Dân miền Tây có nhiều tiếng đệm rất dễ thương như mình ên, ẻm(em),thẩy(thầy) cổ(cô ấy)
thẳng(thằng ấy)..một cách luyến lái trong câu nghe chơn chất đặc sệt rặt địa phương
Ẻm cũng là dân miền Tây, nhưng sau này lên SG, rồi ra Trung sống lang thang lâu quá nên
cái giọng của ẻm cứng đơ giống như đất sét nhiễm phèn, không còn “chớt”ngọt lùi đúng hiệu
dân Nam Bộ nữa. Hồi đi học ẻm nhớ ông thầy gọi học chò bằng chỏ, ẻm cứ thấm ý cười hoài,
cũng như mọi ẻm khác trong lớp trong trường, ẻm cũng hồn nhiên tung tăng với bạn bè đánh
đôi đánh đọ ở tuổi mới lớn, học hành không xuất sắc nhưng ẻm chịu khó chăm chỉ, cái gì
không biết thì hỏi tới bến, thấy điều gì không bình thường trong lớp là ẻm hăng hái đưa tay ý
kiến ý cò, nên có chuyện nhớ đời là năm lớp 7 học Việt văn Thầy T , ông qui định viết chánh
tả, sai một lỗi trừ 4 điểm , nhỏ bạn ngồi kế bên trật 5 lỗi , bị ăn 2 con ốc vịt oan mạng, mắt
nhỏ đỏ hoe.. ẻm xót bạn bèn đứng bật dậy phản đối. “không được đâu Thầy,em thấy trừ vậy
là quá đáng..” ổng cười cười.. “em hổng chịu vậy hả? tui chấn em con zero về cái tội “binh
bậy”, nhìn thấy ổng viết vô sổ mà ẻm tức ứa máu, ẻm lại tiếp tục đứng lên cải lý và mỗi lần
như thế ẻm lại bị ăn ốc vịt về tội “gây rối”, nước mắt ẻm lưng tròng, cả lớp bắt đầu lao xao
việc vô lý này trong khi ổng cứ cười cười như trêu chọc lũ học trò nhỏ ương ngạnh..Đến cuối
giờ thì ổng cũng nán lại bôi hết mấy chục con zero đỏ chói sau khi lấy cả lít nước mắt của
những tên khóc nhè (ai biểu!), chuyện chỉ có vậy mà mấy đứa vẫn còn nhớ tới già! Sau này có
dịp gặp ổng, nhắc lại vụ án ăn hột vịt, ổng còn cười “ vậy hả? chắc là thấy mấy đứa mau
nước mắt quá nên tui chọc chơi mà”
Nhưng cái vụ đó thì xưa rồi, sau này ẻm học hành coi bộ cũng kha khá, nhất là môn Việt văn,
trong lớp ẻm hay so cựa với nhỏ H trong mỗi lần làm bài, nhóm có 4 đứa( tự xưng là Tứ bà la
sát) chơi thân hồi nào tới giờ nên việc học hành cũng vì thế mà kèm nhau cùng tiến bộ, cuối
năm trường mở cuộc thi viết bài cho bích báo, ẻm được hạng nhất với tùy bút “Cảm nghĩ
Xuân 16” . Ẻm phổng mũi ôm quà thưởng là cuốn Album to đùng (bây giờ mấy chục năm rồi
mà ẻm còn giữ kỷ), mấy đứa xúm lại hỏi “sao mày viết được vậy?”, ẻm cười mím chi không
nói ra bí kíp, có gì đâu, gần Tết ẻm đi đâu đó lang thang gần bãi rác , thấy chim én bay lượn
lao xao trên đầu, ẻm liền về nhà viết một mạch cảm nghĩ tuổi trăng gầm của ẻm, BGK chắc
là buồn ngũ vì phải chọn lựa quá nhiều bài nên chọn ẻm hay sao (ai biết!) , có điều đó là khởi
đầu cho ước mơ để trở thành văn sởi của ẻm (ước mơ thì không có tốn tiền nên tội gì mà
không mơ ước phải không?) Ẻm tập làm thơ viết bài gởi mấy tờ báo học trò trên SG, lâu lâu
tờ Tuổi Hoa, Tuổi Ngọc có đăng tên ẻm trong mục trả lời thư “ đã nhận được bài, cám ơn
bạn”. Rồi thôi! khiến ẻm đợi dài cả cổ.. May mà ẻm lấy bút hiệu chứ mấy đứa kia biết văn
chương của ẻm bị ném sọt rác ở tòa soạn là cười ẻm thúi đầu, mà có gì mặc cảm chớ, miễn có
tên trên báo là tốt rồi, nghĩ vậy ẻm cứ kiên nhẫn gởi dài dài, biết đâu nhờ thế mà ẻm trao
chuốt được tay nghề?! Nhưng có người tin tay nghề của ẻm là Thầy giám thị, Thầy dạy thêm
Việt văn ở trường Pothi cho người Khmer, công việc Thầy bận rộn nên thỉnh thoảng Thầy
giao cho ẻm chấm bài, đọc mấy câu văn lơ lớ rất thiệt thà ngây ngô của các chò làm ẻm cười
bể bụng .. thí dụ như bài luận văn tả cây dừa “ cao 30thước , dùng làm gỗ cất nhà,làm gáo
múc nước, lá dừa bay lắc lư trong gió”.. Tả cây cầu, gợi ý cây cầu là chứng nhân và dòng
đời như nước chảy với bao biến động đổi thay, vậy mà một chò đã viết như sau “em là một
cây cầu, hàng ngày kẻ qua người lại trên mình em, nhưng đêm kia có một thằng cao cao
ốm ốm trắng trắng đến giật mìn làm em bị gảy đôi.. Chời đất!văn chương hết hồn, ẻm lấy
viết đỏ khoanh tròn “cái thằng cao cao”..và hỏi “ai vậy bòn ơi?” …
Lên lớp 10, ẻm tập tành yêu như mấy thằng bạn ẻm tập tành hút thuốc, tập tành đứng dưới
gốc cây đợi “áo tiểu thư” đi học về để làm cái đuôi câm như hến( cái đầu mới biết nói chứ
cái đuôi thì ngọng là phải rồi)
Nết na thì không dịu dàng đằm thắm, ăn nói oang oang, đi đứng lại hấp tấp chỉ muốn cột vạt
áo lên chạy cho lẹ, cười hai răng cửa chìa ra như răng thỏ, lại to như bộ ván ngựa, vậy mà ẻm
cũng có một mối tình học trò vắt vai như mấy con nhỏ tiểu thư trong trường mới lạ chớ,
thẳng học khác lớp, nhưng nhờ mần văn nghệ báo chí chung trường nên quen, thẳng đẹp
chai, có bàn tay dài như họa sĩ, nét vẽ sắc xảo ấn tượng nên nghề của thẳng là vẽ bích báo, vẽ
trong mấy tờ đặc san Xuân,vẽ theo năn nỉ của mấy đứa bạn “mỗi năm đến hè lòng man mác
buồn”,( hổng buồn sao được nếu tờ báo lớp mình không có điểm nội dung mà còn rớt luôn
phần hình thức, vì trang trí xấu hoắc) . Ngoài ra thẳng cũng biết mần thơ, viết văn (giống
ẻm).Mối tình của ẻm với thẳng cũng không có gì ầm ỉ, tánh ít nói nên không biết tán tỉnh
theo lối cải lương, cũng không có thơ tình dấu trong túi quần, rình rình đưa như mấy thằng
bạn của thẳng , chỉ sau mỗi lần tan học, thẳng về nhà ăn cơm xong là rủ thêm vài tên bạn chí
cốt đến nhà ẻm chơi, ngồi dựa cột lắng nghe mấy đứa nói này nói nọ, rồi cười theo Sân vườn
nhà ẻm đầy kiến, có lần thấy kiến chui vào mái tóc bồng bềnh của thẳng mà ẻm không biết
làm sao để phủi, (sợ má la!)nên cứ nhìn hoài ái ngại để cho thẳng chịu hết xiết phải lật đật
đứng dậy đi về..
Cuộc tình học trò trôi qua êm ả, không có love you , love me loạn cào cào như tụi nhỏ bây
giờ, chỉ có hẹn hò trên đường Giao Hạ, để thẳng làm thơ “tôi đứng chờ em ở ngã ba/
Trường thi ngõ huyện vắng người qua”, hai đứa đi bộ lang thang nói chuyện trời trăng mây
gió rồi thôi. Đùng một cái, chiến sự nổ ra, lôi kéo lớp trẻ vào cuộc, mùa hè năm 73, thẳng
vừa đúng tuổi tổng động viên “xếp bút nghiên theo việc đao binh”, ngày đưa tiễn thẳng và
LVC ra bến xe Cần thơ, thẳng mới thu hết can đảm nắm tay ẻm giả từ, ẻm về nhà hát bài
“Ngậm Ngùi” suốt buổi..
Thời gian trong quân trường, ẻm vẫn gởi thơ thăm thẳng đều đều, nhưng không nhớ là mình
đã viết gì, vậy mà có người nhớ rất rỏ và còn nhắc tới bây giờ, thỉnh thoảng trong hơi men
cuối tuần ở đâu đó trên xứ người, LVC lại gọi phone khề khà kể chuyện quá khứ “LVQ hay
đưa thơ cho tui đọc, tui thuộc nằm lòng và ao ước có người nào đó gởi thơ cho tui giống
như vậy, rời trường đi lính sớm quá, tui chưa kịp có bồ..” Ẻm khựng lại bở ngở “Vậy
sao?”.
Rồi 30/ 4 /75, ẻm hốt hoảng chạy lên phi trường TSN tìm thẳng, hai đứa gặp nhau mừng
mừng tủi tủi trong làn sóng người hổn loạn chen chúc di tản, thẳng cởi áo lính mặc lại bộ đồ
học trò, hai đứa ra bến xe miền Tây, không chọn con đường nào khác, phải về nhà thôi! Chiếc
xe tải cuối ngày chở đầy người ì ạch trên quốc lộ 1A , lần đầu tiên ẻm cảm nhận sự “hòa
bình” khi không nghe tiếng súng, tiếng mìn nổ trong đêm..Bàn tay hai đứa nắm chặt lại như
nương tựa vỗ về ... Ẻm nghĩ đến ngày mai yên ấm trong thị xã nhỏ xíu đầy ắp kỹ niệm của bạn
bè thời mới lớn.
Mối tình của ẻm ngon như ly chè sâm bổ lượng bên cầu Quay, nếu uống liền thì thấy đã khát,
nhưng để lâu, nước đá tan , nó cũng trở nên nhạt phèo..Ẻm và thẳng cũng vậy, hai đứa hai
dòng đời bận rộn, quên mất nhau, quên mất kỹ niệm.. Mấy chục năm trôi qua, có dịp gặp lại
bạn cũ, nhắc tới chuyện ngày xưa, bạn bè nói thẳng bây giờ khác lắm, thẳng có một cái tên
mới, một vị trí đứng cũng mới, thẳng phương phi tốt tướng hơn ngày xưa, ít đàn đúm với bạn
bè cà phê cà pháo như hồi đó, ẻm lại ngở ngàng buột miệng “Vậy sao?!”Trong lần nào đó
đi xem triển lãm tranh ở thành phố, nhìn bức họa vẽ người con gái Khmer rất sinh động, nét
vẽ thật quen, thật gần gủi nhưng tác giả ký cái tên lạ hoắc ..Ẻm chợt ngẩn ngơ nhận ra rằng
thẳng không còn là thẳng ngày xưa nữa rồi!
Có điều bí mật này của ẻm mà không ai biết, đó là cái răng thỏ ngày xưa được ẻm “phục chế”
lại khi biểu nha sĩ kê thêm hơi khểnh một chút cho nụ cười giống ẻm hồi đó, nhưng không
chắc gì thẳng nhận ra ẻm đâu, xưa rồi nhỏ ơi ! ẻm nhớ câu thơ đọc đâu đó “một trăm lá thư
gởi đi không bằng một lá thư không gởi/ một vạn nụ cười không phải nụ cười xưa” .Ừa
há, ước gì cổ máy thời gian là có thiệt để ẻm và bạn bè kéo kim đồng hồ quay ngược lại thưở
hồn nhiên, nhưng mà biết đâu chừng nó không “phước bất trùng lai”, kim đồng hồ sau một
màn quay mòng sẽ dừng lại đúng cái thời “họa vô đơn chí” chắc cả bọn có nước khóc tiếng
Miên…thôi thì chấp nhận hiện tại, và biết rằng bạn bè còn có nhau là mừng rồi!
Chuyện của ẻm là chuyện dài nhiều tập, từ lúc ẻm rời bỏ trường xưa phố cũ lên SG, rồi ẻm lấy
chồng, có con, rồi hằm bà lằng thứ xảy ra trong cuộc đời ba chìm bảy lênh đênh khiến ẻm
hổng giống ai trong đám bạn bè thưở trước, ngày ẻm trở về xác xơ, cái răng thỏ mất tiêu, và
mái tóc dài bị cắt củn cởn, nhưng được cái ẻm cũng lì đòn, can đảm để chấp nhận sự thật, ẻm
đứng thẳng lên sau mỗi lần vấp ngã đau điếng, bạn bè thương ẻm số phần lận đận nhưng ẻm là
người tri thiên mệnh , ẻm biết mình biết ta nên tỉnh queo đợi ngày thới lai..Mà thiệt lạ, hồi đi
học ẻm không tin bói toán vớ vẫn, nhưng có lần theo mấy nhỏ lên Cô bảy ở Cầu đen chuyên
bói lá (ra vườn bẻ lá cây, vô nhìn và biết được hậu vận) ẻm bị Cổ phán một câu xanh dờn “
lúc trẻ thì tình duyên lận đận, danh phận long đong, nhưng về già thì an nhàn hưởng phước..”
Bây giờ ngẫm nghĩ thấy đúng bon! Ẻm đang sống hạnh phúc êm ấm bên chồng con, lâu lâu
có dịp ngồi tám với bạn bè thời đi học vui hết biết, ẻm hài lòng cái mà mình đang có, ẻm nối
vòng tay thân thiết với mọi người chung quanh, nhưng thỉnh thoảng ẻm cũng mắc vài cái tật
làm mích lòng hàng xóm như tánh thẳng thừng “ có sao nói vậy người ơi” khiến đụng người
này, dính người kia , ẻm cũng cố gắng khắc phục khuyết điểm, hy vọng là chút tâm tình này
không đụng hàng, chuyện của ẻm xưa rồi bây giờ mới kể ra, có thể ẻm cũng lẩm cẩm như bao
tuổi già khác,cái đáng quên thì nhớ, cái đáng nhớ lại quên, miễn bạn bè đọc thấy vui vui thì
cũng đở vài nếp nhăn trên trán.
TNA
tháng 5/2011
